ေခါင္းေဆာင္တုိ႔၏ က်င့္စဥ္

ကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္ ညႊန္ၾကားေရး၀န္ ဆရာဦးေဖေအာင္ (မဟာ၀ိဇၨာ - မဟာသိပၸံ) ရဲ႔ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို မလႈိင္လႈိင္မိုးက စာဖတ္သူေတြကို ဗဟုသုတ ရရွိေစဖို႔ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္ထံ ေဆာင္းပါးအသြင္ စာေရးေပးပို႔ လာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြ လုိအပ္ေနလို႔ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ တဖက္တလမ္းက စိတ္ဓာတ္ျမင့္မားၾကေစလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေၾကာင္း ေပးပို႔သူက ဆႏၵျပဳထားပါတယ္။ စာဖတ္သူေတြအတြက္ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖုိးတရုတ္မွ စီစဥ္တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

လူဟာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးက ေနာက္လိုက္၊ ေနာက္တမ်ိဳးက ေခါင္းေဆာင္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္လိုက္ေကာင္းမ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္လိုက္တုိ႔ရဲ႔ တာ၀န္က ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ တာ၀န္ေလာက္ မႀကီးဘူး။ ေခါင္းေဆာင္ဆုိျပန္ရင္လည္း ေရွးလူရိုင္းမ်ားေခတ္က ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ ယခု ယဥ္ေက်းမႈမ်ား တုိးတက္ေနတဲ့ အခ်ိန္က ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ခဲြျခားၾကည့္ရန္ လိုလာျပန္ပါတယ္။ ေရွးလူရိုင္းေခတ္က ေခါင္းေဆာင္ဟာ ယခုေခတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို႔ အခက္အခဲမ်ား မရႈတ္ေထြးတာေတြ႔ရပါတယ္။ အခုေခတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကေတာ့ ပညာအရည္အခ်င္း၊ ႀကံရည္ဖန္ရည္၊ ကိုယ္က်င့္တရားမ်ား ရွိရမဲ့အျပင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ေရွ႔ေဆာင္ရမဲ့ ကိစၥေတြမွာ မေၾကာက္မရြံ ့ ေရွ႔ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ တာ၀န္မ်ား ပိုလာပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ မိမိေနာက္လိုက္ အေရအတြက္ မ်ားရင္မ်ားသေလာက္ အဆင့္အတန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွရင္ ရိွသေလာက္ တာ၀န္ပိုရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ျဖစ္ဖုိ႔ဟာ ေနာက္လိုက္ေကာင္း ျဖစ္ဖို႔ထက္ အဆေပါင္း မ်ားစြာ ခက္ခဲပါတယ္။ ဗမာတစ္ဦးအေနနဲ႔ တင္ျပရရင္ ဗမာျပည္မွာ ေနရာတိုင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြ လိုလာေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

တုိင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ တုိင္းျပည္ရဲ႔ အလံဟာ ျပည္တခုလံုးရဲ႔ (Symbol) အမွတ္အသားျဖစ္သလို ေခါင္းေဆာင္ဟာလည္း လက္ေအာက္ငယ္သား အားလံုးတုိ႔ရဲ႔ အမွတ္အသား (Symbol) ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ အက်င့္စာရိတၱ၊ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ အျပဳအမူ၊ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ စိတ္ေနသေဘာထားဟာ မိမိလက္ေအာက္ငယ္သားတုိ႔ဆီကုိ မသိမသာ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ငယ္သားေတြအတြက္ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။

လူေတြဟာ ကိုယ္နဲ႔စိတ္ ရွိေသာ္လည္း စိတ္က ကဲေနေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ငယ္သားေတြ မသိေအာင္ ခံစားေနရတဲ့ စိတ္ထိခိုက္မႈေတြကိုေတာင္မွ မိမိငယ္သားမ်ားဆီကို အရိပ္အေယာင္ သန္းတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မဲ့လူဟာ ေနရာတကာမွ ႀကိဳတင္ၿပီး သတိထားရပါတယ္။ ငယ္သားမ်ားထက္ ပိုၿပီး ဆင္းရဲဒုကၡခံႏိုင္ရမယ္၊ အခြင့္အေရးက်ေတာ့လည္း ထိုက္တာထက္ေတာင္ ေလ်ာ့ၿပီး ခံစားရပါမယ္။

တခါတုန္းက နပိုလီယံဟာ (Alps) ေတာင္တန္းမ်ားကို ေက်ာ္ၿပီး (Italy) တုိင္းျပည္ဘက္ကို စစ္ခ်ီတက္ဖုိ႔ အႀကံအစည္ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ (Alps) ေတာင္မ်ားကို ေက်ာ္ႏိုင္၊ မေက်ာ္ႏိုင္ သိရေအာင္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားအား သြားေရာက္ စံုစမ္းေစပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေတြ ျပန္လာေတာ့ နပိုလီယံက (Alps) ေတာင္ၾကားမွာ ရွိတဲ့ (St.Bernard) ေတာင္ၾကားလမ္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္မလားလုိ႔ ေမးတဲ့အခါမွာ တုံတံုခ်ိခ်ိနဲ႔ ေက်ာ္ေကာင္းေက်ာ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္လုိ႔ ျပန္အေျဖေပးၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူပု စစ္ဗုိလ္ကေလး နပုိလီယံက အမ်ိဳးမ်ိဳး ခက္ခဲေနေၾကာင္း စာဖြဲ႔ေျပာေနတာကို ဂရုမစိုက္ဘဲ မိမိရဲ႔ စစ္တပ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးၿပီး “ခ်ီတက္ ” လို႔ တခြန္းတည္း အမိန္႔ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ေနာက္တေန႔မွာ နပိုလီယံဟာ တစ္ကမၻာလံုးက မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ တစ္ကမၻာလံုးက မျဖစ္ႏိုင္ဖူးလို႔ ယူဆထားတဲ့ (Alps) ေတာင္တန္း ကို ျဖတ္ေက်ာ္တဲ့ အခါ မ္ိမိရဲ႔ စိတ္အရွိန္နဲ႔ မိမိရဲ႔ ငယ္သားေတြကို မိမိနဲ႔ အတူ ေအာင္ျမင္တဲ့ စခန္းဆီကို တက္လွမ္းေစခဲ့ပါေတာ့တယ္။ စစ္ဗုိလ္ေတြ အမ်ားႀကီးမွာ ရိကၡာရွိၾကပါတယ္၊ လက္နက္ရွိၾကပါတယ္။ သန္မာတဲ့ စစ္သားေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နပိုလီယံလို ဘယ္ကိစၥမဆုိ ေအာင္ျမင္ရမယ္ဆုိတဲ့ ေအာင္စိတ္ အရွိန္ကေတာ့ စစ္ဗုိလ္တိုင္းမွာ ရွိၾကမယ္ မထင္ပါဘူး။

ေနာက္တခု ေခါင္းေဆာင္မႈေပးႏိုင္တဲ့ ဥပမာ တင္ျပပါဦးမယ္။ (Nile) ျမစ္၀ွမ္းအနီးမွာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္နဲ႔ ျပင္သစ္စစ္တပ္တို႔ တုိက္ခိုက္ရန္ ျပင္ဆင္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ (Captain Berry) နဲ႔ ေရတပ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး (Nelson) တုိ႔ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ က်င္းပၾကတယ္။ အဲဒီအစည္းအေ၀း က်င္းပၿပီး လူစုခဲြမယ္လို႔ ထၾကတဲ့အခါမွာ Captain Berry က အားပါးတရနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကြ်န္ေတာ္တို႔မ်ား တကယ္လို႔ ႏိုင္ခဲ့ရင္ ကမၻာက ဘယ္လုိမ်ား ေျပာၾကပါ့မလဲလို႔ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ေမးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Nelson က ဒီကိစၥမွာ ႏိုင္လိမ့္ရင္ဆုိတဲ့ ခြ်င္းခ်က္ ထားဖုိ႔ မလိုဘူး လို႔ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေျဖၾကားလိုက္တယ္။ ဆက္ၿပီး ထပ္ေျပာလိုက္တာကေတာ့ မနက္ျဖန္ဒီအခ်ိန္မွာ က်ဳပ္ဟာသူရဲေကာင္းဘဲြ႔ ကိုဘဲ ရမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူရဲေကာင္းႀကီးေတြကို ျမဳပ္ႏွံတဲ့ (Westminister Abbey) သခၤ်ိဳင္းကိုဘဲ ေရာက္မလားဆုိတာေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူးလို႔ ေျဖၾကားလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီစစ္ပြဲ စေတာ့မယ္ဆိုတာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ (England expects every man to do his duty) ဆုိတဲ့ အလံေတြကို လႊင့္တင္လိုက္ေတာ့တာဘဲ။ ေနာက္ေရွ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လုိ ေအာင္ပြဲရသြားလဲ ဆုိတာကေတာ့ ရာဇ၀င္လုိက္စားသူေတြ သိက်တဲ့ အတုိင္းပါဘဲ။ Nelson ရဲ႔ အရွိန္အ၀ါဟာ သူ႔ရဲ႔ စစ္သားေတြရဲ႔ စစ္ဓာတ္ေတြအားလံုးကို ျပန္႔သြားေစၿပီး ေအာင္ပြဲခံလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အစည္းအေ၀းပြဲေတြမွာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လူစုလူေ၀းနဲ႔ လုပ္ကိုင္ရတာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ မိမိတို႔ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ မ်က္ႏွာရိပ္၊ မ်က္ႏွာကဲ ကိုသာ ၾကည့္ေနၾကတာ ဓမၼတာပါဘဲ။ ေခါင္းေဆာင္အေပၚမွာ ခ်စ္ခင္ျခင္းက ရွိျပန္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႔ စိတ္အလိုက္ ေခါင္းေဆာင္စိတ္ပ်က္ရင္ ပ်က္မယ္၊ ေခါင္းေဆာင္ အားတက္ရင္ တက္မယ္ ဆုိတဲ့ ခံစားခ်က္ ဆက္သြယ္မႈေတြဟာ မေျပာဘဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ အေနနဲ႔ လူအမ်ားကို ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ မိမိရဲ႔ ကိုယ္ေနကိုယ္ဟန္၊ မ်က္ႏွာေန၊ မ်က္ႏွာထား၊ အသံ စတာေတြကို အထူးသတိထားရန္ လုိပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြရဲ႔ က်င့္စဥ္ ေတြကို ေျပာျပပါဦးမယ္ -

၁။ ကိုယ္ကို တည္ၿငိမ္စြာ ထားႏိုင္ရန္ က်င့္ျခင္း။
၂။ စိတ္ကို မည္သည့္ စိတ္လႈပ္ရွားျခင္းမ်ိဳးမွ မ၀င္ေစဘဲ ရွင္းစြာ ထားႏိုင္ေအာင္ က်င့္ျခင္း။
၃။ မ်က္စိနဲ႔ တည္ၿငိမ္စြာ ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ က်င့္ျခင္း။
၄။ ေျပာသြားတဲ့အေၾကာင္းအရာ၊ စကားစပ္အလိုက္ အသံကို အဆင္ေျပေျပ အနိမ့္အျမင့္နဲ႔ အသံမွန္စြာ ေျပာႏိုင္ေအာင္ က်င့္ျခင္း။
၅။ မိမိလက္ဟန္ေျခဟန္ကို ေနရာ၊ စကားစပ္အလိုက္ သင့္ေလ်ာ္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ က်င့္ျခင္း။
၆။ မ်က္ႏွာေန၊ မ်က္ႏွာထားႏွင့္ မ်က္စိၾကည့္ပံုကို တည္ၾကည္ခန္႔ညားေစရန္ က်င့္ျခင္း တုိ႔ဘဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အားလံုးေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။