.

.

.

December 11, 2008

ႏုိင္ငံျပဳ ပညာ - အပိုင္း(၃)

ႏိုင္ငံေရး သိပံၸပညာရွင္တုိ႔၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ဗ်ဴဟာမ်ား

ႏိုင္ငံေရး သိပံၸပညာရွင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို စနစ္တက် ရွင္းျပႏိုင္ရန္အတြက္ ရႈေထာင့္သံုးမိ်ဳးမွ ခ်ဥ္းကပ္ေလ့ ရွိသည္။

ပထမဦးဆံုး ပံုစံမွာ လူ႔သဘာ၀ကို အေျခခံေသာ ဆင္ေျခေရြးခ်ယ္မႈ ပံုစံ (Relational Choice Model) ျဖစ္သည္။ ထုိရႈေထာင့္မွ ေလ့လာမည္ဆုိလွ်င္ လူသားတုိ႔သည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ မိမိတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေရွးရႈတတ္သူမ်ား ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ မည္သည့္ အေျခအေနတြင္မဆုိ မိမိတို႔အတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္း ႏုိင္ဆံုးလမ္းကိုသာ ေရြးခ်ယ္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္လည္း မိမိတို႔အတြက္ အက်ိဳးျပဳႏုိင္ဆံုး ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အစုိးရမ်ားကိုသာ ေထာက္ခံၾကမည္ ျဖစ္သည္။

ဒုတိယ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ပံုစံမွာ စနစ္ပိုင္းဆုိင္ရာ လိုအပ္မႈကို အေျခခံေသာ ပံုစံ (Function Model) ျဖစ္သည္။ လည္ပတ္လ်က္ရွိေသာ စနစ္တစ္ခုသည္ လူသားတုိ႔၏ လိုအပ္မႈကို အျပည့္အ၀ ျဖည့္ဆည္း မေပးႏိုင္ေတာ့သည့္ အခ်ိန္တြင္ ထိုစနစ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြဆန္းစစ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိလႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားသည္ သမိုင္းဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈအတြက္ အေရးပါသည့္ ညႊန္ျပမွတ္မ်ား ျဖစ္လာသည္။

တတိယ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ပံုစံမွာ လူသားတု႔ိ၏ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား၊ ေလာကအျမင္မ်ားကို အေျခခံေသာ ေလ့လာမႈပံုစံ (Interpretive Model) ျဖစ္သည္။ ထုိရႈေထာင့္အရ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ေလ့လာရာတြင္ ထုိျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္သူတုိ႔၏ ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ တန္ဖိုးထားမႈမ်ားကို နားလည္ရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ထုိျဖစ္ရပ္မ်ား၏ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ရာတြင္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳသည္။

ႏိုင္ငံေရး သိပံၸပညာရပ္၏ သုေတသန လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ားကို ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႔ေသာ ႏုိင္ငံေရး သုေတသီတုိ႔သည္ ကိန္းဂဏာန္းပမာဏ အေျချပဳနည္းနာ (Quantitative Method) ကို အသံုးျပဳ၍ နမူနာ အုပ္စုငယ္မ်ား အတြင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိမႈမ်ားကို အေျခခံျပဳကာ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒသမ်ား၊ သီအုိရီမ်ားကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ လူသားတုိ႔၏ စိတ္သည္ အစဥ္အၿမဲ ေျပာင္းလဲတတ္သည့္ အေလ်ာက္ နမူနာပံုစံငယ္မ်ားအတြင္း ေလ့လာရရွိေသာ အခ်က္အလက္ ရလဒ္မ်ားသည္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာ လက္ေတ႔ြအေျခအေနမ်ားတြင္ အံ၀င္ခြင္က် မျဖစ္ႏိုင္သည္မ်ား ရွိႏိုင္ေပသည္။ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းႏိုင္ရန္ ခက္ခဲေသာ လူတို႔၏ အျပဳအမူမ်ားကို ေဖာ္မ်ဴလာ သေဘာမ်ားျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ မရႏိုင္သည္မ်ား ရိွေပသည္။ ဥပမာ မည္သည့္ ႏိုင္ငံေရးသိပံၸ ပညာရွင္ကမွ် ၁၉၈၉ခုႏွစ္ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံ ၿပိဳကြဲမႈကို ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အခ်ိဳ ႔ေသာ ပညာရွင္တုိ႔က ျဖစ္ရပ္တခုတည္းကို သီးသန္႔ေလ့လာမႈ (Case Study) မ်ားျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္သာ ထုိေလ့လာေနေသာ ျဖစ္ရပ္၏ လက္ေတြ႔ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာေဖြသင့္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။

ကိန္းဂဏာန္း ပမာဏ အေျချပဳ နည္းပညာ (Quantitative Method)

ထုိ သုေတသန နည္းနာတြင္ လူထု သေဘာထား စစ္တမ္း ေကာက္ယူမႈႏွင့္ ေလ့လာေနေသာ အုပ္စု (သို႔မဟုတ္) လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေပၚ ေယဘုယ် ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္မႈတုိ႔ ပါ၀င္သည္။ သေဘာထား စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ ပံုစံတြင္မူ မဲဆႏၵနယ္ တခု (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္တစ္ခုအတြင္း လူထု၏ ဘ၀ရပ္တည္မႈ အေျခအေန၊ စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္း၊ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္း စသည့္ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အေျခအေနတို႔ကို စနစ္တက် မွတ္တမ္းတင္၍ ေလ့လာေသာ ပံုစံျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ ေလ့လာျခင္းျဖင့္ ထုိေဒသ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိက်င့္သံုးေနေသာ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ႏွင့္ လက္ေတြ႔ အေျခအေနၾကား ကြာဟမႈ ရွိ မရွိ ေလ့လာ သိရွိႏိုင္သည္။

ျဖစ္ရပ္တစ္ခုခ်င္း သီးသန္႔ ေလ့လာျခင္း

ထုိ သုေတသန နည္းနာအရ ထူးျခားေသာ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္မ်ား (ဥပမာ ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ပြားမႈ၊ စစ္ျဖစ္ပြားမႈ၊ ႏိုင္ငံ စီးပြားေရး တုိးတက္လာမႈ) စသည္တုိ႔ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ၍ အေၾကာင္းရင္းမ်ား၊ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ေလ့လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ေလ့လာရာတြင္ အစဥ္အလာ သီအုိရီမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒသမ်ားကို အသံုးျပဳျခင္းထက္ ေလ့လာေနေသာ ျဖစ္ရပ္၏ ထူးျခားေသာ ျပႆနာမ်ားကို စနစ္တက် နားလည္ႏို္င္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းႏွင့္ ထုိျပႆနာမ်ားအတြက္ လုိအပ္ေသာ ေျဖရွင္းမႈမ်ားကို ဦးစားေပး ရွာေဖြရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အသစ္သစ္ေသာ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ျပႆနာမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ ဤနည္းလမ္းသည္ မ်ားစြာ အသံုး၀င္ေပသည္။

အျခား နည္းလမ္းမ်ား (The Other Methods)

အထက္ပါ နည္းလမ္း (၂) ခု အျပင္ အေျခအေန၏ လုိအပ္မႈအေပၚ မူတည္၍ အျခားပညာရပ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳေလ့ရွိေသာ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္မႈမ်ားအတုိင္း သုေတသန ျပဳလုပ္မႈမ်ားလည္း ရွိသည္။ ဥပမာ - ေပၚလစီတစ္ခုကို ကာလအတုိင္းအတာ တစ္ခု သတ္မွတ္၍ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ က်င့္သံုးၾကည့္ကာ အက်ိဳးဆက္ကို ေလ့လာျခင္း၊ ေပၚလစီ တစ္ခုကို မတူညီေသာ ေနရာႏွစ္ခုတြင္ စမ္းသပ္က်င့္သံုးေစၿပီး ထြက္ေပၚလာေသာ ရလဒ္မ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာၾကည့္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။

(ဤ ေဆာင္းပါးသည္ အေျပာက်ယ္လွေသာ ပညာသမုဒ္ျပင္က်ယ္ႀကီးထဲမွ ေရစက္ကေလး တစ္စက္သဖြယ္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရး သိပံၸ၏ ေလ့လာမႈ နယ္ပယ္မ်ားႏွင့္ သေဘာသဘာ၀ကို ၿခံဳငံုမိေစရန္ မိတ္ဆက္သေဘာျဖင့္ အက်ဥ္းမွ် တင္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

ရည္ညႊန္း -

''Living Political Ideal's'' : by Geoff An drews and Michael Saward
''Modern Political Philiosophy" : by Richard Hudelson
Encarta Reference 2007

No comments: