လမ္း အပိုင္း(၁)

လူအမ်ား သတိမထားလိုက္ၾကေပမဲ့ ၂ဝဝ၃ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၆ ရက္ေန႔ဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ အေရးပါတဲ့ မွတ္တိုင္တခု ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီေန႔မွာ ကရင္နီအမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရး ပါတီ KNPP က ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္မွခြဲထြက္ၿပီး သီးျခားႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးဝါဒကို တရားဝင္စြန္႔လႊတ္လိုက္တာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါတင္မက “အစြန္းေရာက္အမ်ဳိးသားေရးသမားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ စစ္ဝါဒီမ်ား အသံုးမခ် ႏိုင္ေအာင္ ခြဲထြက္ခြင့္ကို အေျခခံဥပေဒထဲ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္း မထားဘဲ ‘ကုိယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္’လို႔သာ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္း ပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းထားရွိဖို႔” လည္း တရားဝင္သေဘာထားေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ အေရးပါရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ “အေနာက္ကရင္နီျပည္” (အတိအက်ေျပာရရင္ လက္ရွိ ကယား ျပည္နယ္ရဲ႔ အေနာက္ျခမ္း သံုးပံုတပံုေက်ာ္ေက်ာ္) ဟာ ၁၈၇၅ ခု ကင္းဝန္မင္းႀကီးနဲ႔ အဂၤလိပ္ ကိုယ္စားလွယ္တို႔ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ထားခဲ့တာတေၾကာင္း၊ ကရင္နီဟာ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လံုးဝလက္မွတ္မထိုး အသိအမွတ္မျပဳခဲ့တာတေၾကာင္း၊ အဲဒီအက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဒီကေန႔ ဗမာ ျပည္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအတြင္း သီးျခားႏိုင္ငံအယူအဆ ရပ္ခံေနတဲ့အထဲမွာ အႀကီးဆံုး၊ အျပင္းထန္ဆံုး၊ အစြဲျမဲဆံုးနဲ႔ ယုတၱိအရွိဆံုးအဖြဲ႔ ျဖစ္တာကလည္းတေၾကာင္း တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အင္အားအေရအတြက္အရၾကည့္ရင္ ငယ္ေပမဲ့ လူမ်ဳိးနဲ႔ျပည္နယ္အရ၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔စစ္ေရးအရ၊ သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေရးပါတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။

သမိုင္းအရၾကည့္ရင္ မြန္နဲ႔ရခိုင္တို႔ဟာလည္း မၾကာေသးတဲ့ ၁၈ ရာစုအထိ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ပေဒသရာဇ္ႏိုင္ငံ ေတြအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့တာ ဘယ္သူမွျငင္းမရပါဘူး။ ရွမ္းကေတာ့ ၁၅ ရာစုကတည္းက သီးျခားဘုရင့္ႏိုင္ငံ ပ်က္သုဥ္းသြားၿပီး တရုတ္ျပည္နဲ႔ ဗမာျပည္က ခြဲေဝသိမ္းသြင္းလိုက္တာ ခံခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗမာျပည္ဘက္မွာေတာ့ တျပည္လံုးကို အုပ္ခ်ဳပ္ တဲ့ဘုရင္ေတြအျဖစ္ တခါတရံ ေပၚ ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ (အင္းဝဟာ ရွမ္း-ဗမာျပည္ေထာင္စုျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဗမာေတြသာမက ရွမ္းေတြလည္း ဘုရင္အျဖစ္ မၾကာခဏ အုပ္စိုးခဲ့ပါတယ္။) တကမၻာလံုးက အရင္းရွင္စနစ္အႀကဳိ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့အတိုင္း အခ်ဳပ္အျခာအာဏာတို႔၊ နယ္နိမိတ္တို႔ မတည္မၿငိမ္နဲ႔ အာမခံခ်က္မရွိေသးဘဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး မၾကာခဏ ေျပာင္းလဲေနေလ့ရွိခ်ိန္နဲ႔ အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲျဖစ္ခ်ိန္ေတြ တိုက္ဆိုင္သြားတဲ့အတြက္၊ တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ ပိုေနျမဲ က်ားေနျမဲအေနအထားကို အေလးေပးတဲ့ ဒီကေန႔ ကမၻာ့ေစ်းကြက္စီးပြားေရးေခတ္ကာလ ေရာက္တဲ့အခါ လက္ေတြ႔မွာ ျပန္ေျပာင္းဖို႔ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး။ ကမၻာမွာ ေျပာင္းသြားၾကတာေတြဟာ ျခြင္းခ်က္သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု၊ ယူဂိုဆလားဗီးယား၊ ခ်က္ကိုစလိုေဗးကီးယား၊ အီသီယိုပီးယားတို႔လို ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေဟာင္းေတြကလြဲရင္ က်န္တဲ့အရင္းရွင္ကမၻာမွာ သီးျခားႏိုင္ငံသစ္ေတြ ခြဲထြက္တည္ေထာင္ တာကို ကမၻာက အားမေပးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကုလသမဂၢကိုယ္၌က ေထာက္ခံထားတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံ လက္က်န္ကိုလိုနီေတြ လြတ္လပ္တဲ့ သီးျခားႏိုင္ငံသစ္ေတြအျဖစ္ ထူေထာင္ေရးကိုေတာင္ အရင္းရွင္ကမၻာက အင္တင္တင္လုပ္ခဲ့တာ၊ လုပ္ေနတာ အားလံုးအသိပါဘဲ။ ေျမာက္အိုင္ယာ လန္၊ ေဖာက္ကလင္ကြၽန္းစု၊ ပြာတိုရီကို၊ ဂူအမ္၊ ဒိုင္ဂိုဂါးဆီးယား၊ စပိန္ဆဟာရ၊ တဟီတီ၊ ဂိုင္ယာနာ၊ ကူရုိင္းကြၽန္း ေလးကြၽန္းတို႔ဟာ နမူနာေတြပါဘဲ။ အင္မတန္႔ကို ထူးျခားတဲ့အေျခအေနရွိလို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ စကၤာပူနဲ႔ အေရွ႔တီေမာတို႔ ႏိုင္ငံသစ္ေတြ ျဖစ္လာတာကလြဲရင္ ခြဲထြက္ေရးေတြ ေအာင္ျမင္တာ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဂလုိဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ေခတ္မွာဆို ပိုလို႔ေတာင္ အလားအလာနည္းပါတယ္။

ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းေခတ္ရဲ႔ အဓိကတိမ္းၫြတ္မႈက ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အခြင့္အလမ္းတန္းတူေရး ျဖစ္ပါတယ္။ အခြင့္ အလမ္းဆိုတာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဒိထက္ ပိုလည္းမပို ေလ်ာ့လည္း မေလ်ာ့ပါဘူး။ ဆိုလိုတာက ခြာထုတ္မရ ခြာထုတ္မျဖစ္ေအာင္ ေပါင္းစည္းထားတဲ့ ဂလိုဘယ္ကမၻာထဲမွာ အခြင့္အလမ္းတူ မွ ဝင္ကစားလို႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမကစားႏိုင္ရင္ ေျမာင္းထဲ ေရာက္မွာ အေသအခ်ာပါဘဲ။ ဒါကို ျမန္မာျပည္အတိုင္း အတာနဲ႔ေျပာရရင္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ဟာ ေခါင္းနဲ႔ပန္းလို ဘယ္လိုမွခြဲမရႏိုင္ဘူး ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္မပါတဲ့ ဒီမိုကေရစီ၊ ဒီမိုကေရစီမပါတဲ့ ဖက္ဒရယ္ေတြဟာ ရာစုတဝက္ေက်ာ္ ၾကာေနၿပီျဖစ္တဲ့ မီးေတြကို ဆက္ေလာင္ေစဖို႔ဘဲ ရွိပါတယ္။ ဗမာျပည္မွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ လိုအပ္ မလိုအပ္ဆိုတာ ျငင္းခံုေဆြးေႏြးရမယ့္အဆင့္ ေက်ာ္သြား ပါၿပီ။

အတိတ္တံုးကသာ (ဖက္ဒရယ္လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္တပ္ မတပ္တပ္) တကယ့္တန္းတူအခြင့္အေရးေတြ အာမခံခ်က္ရွိရွိ က်င့္သံုးခဲ့ၾကရင္ အမ်ဳိးသားျပႆနာေတြ ခုခ်ိန္မွာ ဒါေလာက္မရႈပ္ႏိုင္ပါဘူး။ တဖက္က ၾကည့္ရင္လည္း ဗုဒၶတရားေတာ္အရ ဘယ္အရာမွ တည္ျမဲတာမရွိတဲ့အတြက္ အရင္က ဖာသိဖာသာ ေနခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေတြ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသားလကၡဏာ ရယူ လိုလာတာ၊ ပိုအဆင့္ျမင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ လိုလား လာတာေတြ ေရွာင္လြဲမရႏိုင္ပါဘူး။ စီးပြားေရး လူမႈေရးေတြ ေျပာင္းလဲထြန္းကားလာၿပီး ကမၻာႀကီးနဲ႔ ပိုတြယ္ဆက္မိလာတာနဲ႔အမွ် လူေတြရဲ႔အသိအျမင္ေတြ ေျပာင္းလဲလာတာ ထံုးစံ ပါဘဲ။

အခုအခါ ဖက္ဒရယ္ကို ခါးခါးသီးသီးဆန္႔က်င္တာဆိုလို႔ မဆလ-နဝတ-နအဖ စစ္အုပ္စုအဆက္ဆက္ဘဲ က်န္ပါ ေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္းေတြထဲကဆို ဖဆပလဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၊ သခင္ဗစိန္၊ ဦးဘေဖတို႔ဟာ ေသတဲ့အထိ ဖက္ဒရယ္ဆန္႔က်င္ေရးကို စြဲစြဲျမဲျမဲဖက္တြယ္သြားခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္က ဖက္ဒရယ္ကို လက္မခံခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္စု ျပဳတ္ေတြ၊ ကြယ္လြန္သူဦးႏု၊ ဦးဗေဆြနဲ႔ ဗကပ အပါအဝင္ က်န္ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု အေဟာင္း-အသစ္ အားလံုးကေတာ့ ဖက္ဒရယ္ကို အနည္းနဲ႔အမ်ားဆိုသလို မူအားျဖင့္ လက္ခံၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေယဘုယ်ဖက္ဒရယ္မူအဆင့္ကေန ဘယ္လို ဖက္ဒရယ္စနစ္မ်ဳိး လုပ္မလဲဆိုတဲ့ လက္ေတြ႔ပိုင္းအေသးစိတ္ေတြဘဲ ဆက္ညိႇဖို႔လိုပါေတာ့တယ္။ ကမၻာမွာ ဖက္ဒရယ္အမ်ဳိး မ်ဳိးရွိတဲ့အထဲက က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဗမာျပည္လက္ေတြ႔နဲ႔ အကိုက္ညီဆံုးပံုစံကို အားလံုးဝိုင္း ေဆြးေႏြး ေဖာ္ထုတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု ျပည္သူအားလံုး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သေဘာထားေပးႏိုင္မယ့္ တႏိုင္ငံ လံုး ဒီမိုကေရစီပြင့္လန္းတဲ့ အေျခအေနက်မွ လုပ္လို႔ရႏိုင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံလူမ်ဳိးစုျပႆနာကို ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ ပထမဆံုးစနစ္တက်အဆိုျပဳခဲ့တာဟာ ၁၉၄၅ ခု ဇူလိုင္ လ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဒုတိယကြန္ဂရက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက သခင္သန္းထြန္း တင္သြင္း ခဲ့တဲ့အထဲမွာ -

• လူမ်ဳိးေရးျပႆနာ အၿပီးသတ္ေျဖရွင္းေရး

၃။ တျပည္လံုးဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ဗဟိုကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကစီမံၿပီး ေဒသႏၱရဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ေဒသႏၱရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က စီမံရန္။ ဥပမာ၊ ကာကြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရး - ဗဟိုကစီမံရန္။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး - ေဒသႏၱရ (ကရင္၊ ရွမ္း၊ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ မြန္၊ ကခ်င္) ကစီမံရန္
၄။ ဗဟိုမွာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရန္
၅။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကို လူမ်ဳိးေရးလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဟု သတ္မွတ္ရန္
၆။ လူမ်ဳိးေရးလႊတ္ေတာ္ကို လူမ်ဳိးခ်င္းတန္းတူထား၍ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ၁ဝ ေယာက္စီ ကိုယ္စားလွယ္ေျမ‡ာက္ရန္။ ဥပမာ၊ ဗမာ ၁ဝ၊ ကရင္ ၁ဝ၊ ရွမ္း ၁ဝ၊ ရခိုင္ ၁ဝ၊ ခ်င္း ၁ဝ၊ ကခ်င္ ၁ဝ စသည္
၇။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ေဒသအလိုက္ ေရြးေကာက္ရန္၊ သို႔ေသာ္ လူမ်ဳိးခ်င္းေရာေနေသာ ေဒသမ်ား (ဥပမာ၊ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ) မွာ လူမ်ဳိးအလိုက္ေရြးေကာက္ရန္
၈။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ အာဏာတူရန္
၉။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္းၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔ ေရြးေကာက္ရန္
၁ဝ။ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာဝန္ႀကီးေတြပါခန္႔ရန္၊ လူမ်ဳိးေအာက္ေျခထုအားလံုး၏ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔တင္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ရန္

- လို႔ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါဟာ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ သံုးႏွစ္အလိုျဖစ္တဲ့၊ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ၿပီးၿပီး ခ်င္းကတည္းက အေျမာ္အျမင္ႀကီးႀကီးနဲ႔ တင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္မွာ ခုေခတ္လို ျပည္နယ္တို႔ တိုင္းတို႔ မၾကားဖူးေသးလို႔သာ ၇ ျပည္နယ္ ၈ ျပည္နယ္ေတြ မေျပာႏိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေခတ္ အေနအထားအရ ၾကည့္ရင္ အင္မတန္ျပည့္စံုၿပီး ေခတ္ေရွ႔ေျပးေနတဲ့ အယူအဆေတြျဖစ္တာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ (ျပည္နယ္-တိုင္း ဆိုတာ ကမၻာဦးအစကတည္းက ရွိခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ ၄၈ လြတ္လပ္ေရးေနာက္ပိုင္းမွ တည္ထြင္ဖန္တီးထားတာျဖစ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားမႈေတြဟာ ဒီကန္႔သတ္ခ်က္ေဘာင္ကို ေက်ာ္ဖို႔လို ပါတယ္။)

၁၉၄၆ ဇန္နဝါရီလ ေရႊတိဂံုအလယ္ပစၥယံမွာလုပ္တဲ့ ဖဆပလ ပထမညီလာခံမွာ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိတင္တဲ့ “တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအေရး” အဆိုထဲမွာလည္း -

၁။ ဘာသာတရား လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ျပဳရမည္။
၂။ ယဥ္ေက်းမႈ လြတ္လပ္မႈရွိရမည္။
၃။ စီးပြားေရးအခြင့္အေရး တန္းတူရမည္။
၄။ ဗမာႏိုင္ငံအသင္း တည္ေထာင္ရာ၌ လူမ်ဳိးတိုင္း သေဘာတူလြတ္လပ္စြာ တည္ေထာင္ရမည္။ ဤသို႔တည္ေထာင္ရာ၌ မိမိတို႔ကံ ၾကမၼာ မိမိဖာသာ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ အားေပးရမည္။ ခြဲလိုတဲ့အခါ ခြဲခြင့္ရွိေၾကာင္း ကတိျပဳရမည္။

- လို႔ေျပာခဲ့တယ္။ ဖဆပလ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီလာခံမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုမူၾကမ္းဟာ ဗကပ ဒုတိယကြန္ဂရက္နဲ႔ ဖဆပလပထမညီလာခံကမူေတြကို အခုိင္အမာ ထည့္သြင္း ခ်မွတ္ထားတဲ့ စံျပဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ခြဲထြက္ခြင့္ ထည့္မထားခဲ့ေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒထဲထည့္ အာမခံခ်က္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားသိၾက တဲ့အတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တို႔လုပ္ၾကံခံရၿပီးေနာက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုမူၾကမ္းကို လံုးဝ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ေအာင္ ဖက္ ဒရယ္ဆန္႔က်င္ေရးသမားေတြျဖစ္ၾကတဲ့၊ ေရြးေကာက္ခံ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္ လည္းမဟုတ္တဲ့ ဝတ္လံုဦးခ်န္ ထြန္း၊ ဦးဘဦး (ဆရာစံကိုႀကဳိးေပးခဲ့တဲ့ တရားသူႀကီး၊ ေနာင္မွာ ဗမာျပည္သမတေတာင္ ျဖစ္လိုက္ေသး) နဲ႔ ေဒါက္တာ ဘဟန္ (ေဒါက္တာဘေမာ္ရဲ႔အစ္ကို)၊ ေရြးေကာက္ခံ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဖဆပလဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔က ဦးႏုရဲ႔ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ျပင္ပစ္ႏိုင္ ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ဒီကေန႔ေနာက္ဆံုး နအဖရဲ႔ ၁ဝ၄ ခ်က္ ဖြဲ႔စည္းပံုဆီ ဦးတည္သြားေစခဲ့တဲ့လမ္းစပါဘဲ။