စိတ္ဓာတ္ျမႇင့္တင္ေရး - အပိုင္း(၂)

စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားခင္ဗ်ား -

လူငယ္လူရြယ္မ်ား ဗဟုသုတ ရေစဖုိ႔ လြယ္ကူသေလာက္ အက်ိဳးမ်ားေစၿပီး ဘ၀ေအာင္ျမင္မႈမွာ အေရးပါတဲ့ စိတ္ဓာတ္ျမႇင့္တင္ေရး နည္းလမ္းေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖုိးတရုတ္က အပိုင္း(၂) အျဖစ္ ရွာေဖြ တင္ျပေပး လိုက္ပါတယ္။

ယခင္တပတ္က အေနာက္ႏုိင္ငံ စိတ္ပညာဆရာႀကီးမ်ား စိတ္ကို မည္ကဲ့သို႔ ယူဆထားပံုကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ကို (၂) ပိုင္း ပုိင္းထားၿပီး အေပၚပိုင္းကို အျပင္စိတ္၊ အတြင္းပိုင္းကို အတြင္းစိတ္ဆုိၿပီး အတြင္းစိတ္ႏွင့္ အျပင္စိတ္ ႏွစ္လႊာ ခြဲျခားထားတာ ကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီစိတ္ (၂) ထပ္ ရွိသည့္အနက္ အတြင္းစိတ္မွာ လြန္စြာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၄င္း စိတ္ပညာဆရာႀကီးမ်ား အယူအဆဆိုလွ်င္ မိမိလိုခ်င္တဲ့ ဆႏၵကို ထုိအတြင္းစိတ္နဲ႔ ဆက္ေပးႏိုင္ရင္ လိုခ်င္တာရမယ္လုိ႔ အယူရိွၾကပါတယ္။ လိုခ်င္တာရမည့္ အေႏွး အျမန္မွာ အတြင္းစိတ္ကို မိမိဆက္ေပးတဲ့ စိတ္ အရွိန္အေပၚမွာ တည္ေနတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။

စိတ္ကို ဆက္သြယ္ႏုိင္တဲ့ အခ်ိန္ဟာ အိပ္လဲမေပ်ာ္ ႏုိးလဲ မႏိုး အခ်ိန္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မ်ိဳးဟာ ညအိပ္ရာ၀င္ အိပ္ေပ်ာ္ခါနီး အခ်ိန္ႏွင့္ အိပ္ရာထ ႏိုးစ အခ်ိန္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အိပ္ခါနီး အခ်ိန္မွာ ေကာင္းျမတ္ စင္ၾကယ္တဲ့ လုိအင္ဆႏၵကေလးေတြကို အတြင္းစိတ္သုိ႔ ဆက္ေပးျခင္းျဖင့္ မိမိလိုသလုိ အစစအရာရာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

အတြင္းစိတ္ကုိ ဆက္သြယ္ေပးရန္ နည္းလမ္း (၂) နည္းရွိပါတယ္။ တနည္းက မိမိကိုယ္ မိမိ ေျဖးညႇင္းစြာ ေျပာၾကားေပးျခင္း ႏွင့္ ေနာက္တမ်ိဳးက မိမိျဖစ္လိုတဲ့ အေျခအေနကို ပံုေပၚလာေအာင္ ေတြးေပးျခင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုေပၚလာေအာင္ အာရံုျပဳေပးျခင္း ျဖစ္တယ္။

မိမိကိုယ္ကို မိမိ ဆံုးမစကားေျပာပံုကေတာ့ ဥပမာ အိပ္ခါနီး အခ်ိန္တြင္ မိမိကိုယ္မိမိ ေျဖးညႇင္းစြာ ငါဟာ ေနေကာင္းေနတယ္။ ငါ၏ စိတ္ဓာတ္မ်ားဟာ ျဖဴစင္ေနတယ္ အစရွိေသာ တိုတိုႏွင့္ ခရီးေရာက္မည့္ ညႇိဳ ႔စကား မ်ိဳးကို ေျပာေပးႏုိင္တယ။္ အိပ္ခါနီး အခ်ိန္ဟာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ အိပ္ခါနီးမွာ ပတ္၀န္းက်င္က ဆူပူမႈ၊ အလင္းေရာင္မ်ား ရွိမႈ၊ စိတ္ဓာတ္မ်ား မေကာင္းမႈေတြဟာ အိပ္ေပ်ာ္ခါနီး ပုဂၢိဳလ္ရဲ ႔စိတ္တုိ႔ကို ဖန္တီး ဆြဲေဆာင္ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ႏုိ္င္ရင္ အိပ္ခန္းကို က်နစြာထားျခင္း၊ အလင္းေရာင္ မရွိေအာင္ ထားျခင္း၊ ဆူပူမႈ မျဖစ္ျခင္း အစရွိသည္တုိ႔မွာ အေရးႀကီးပါတယ္။

မိမိကိုယ္ကုိ မိမိ (Affirmation) ေပးရာတြင္ ေဇာမစိုက္ဘဲ အားမစိုက္ဘဲ ေပးေစလိုပါတယ္။ မိမိ ေျပာေနေသာ စကားရဲ ႔ အဓိပၸာယ္ကိုလဲ သိရန္မလိုပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ထူးဆန္းပံုက မိမိေျပာေနေသာ စကားကို အဓိပၸာယ္သိသိ၊ မသိသိ အဲဒီအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ မိမိေျပာေနသလို ေနာင္ျဖစ္လာတတ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥမွာ အေတာ္ဘဲ ထူးဆန္းတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာေနရင္း အိပ္ေပ်ာ္ခ်င္ အိပ္ေပ်ာ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အိပ္ေပ်ာ္ သြားေတာ့ မိမိကုိယ္ကို မိမိေျပာထားတဲ့ စကားအတိုင္း အတြင္းစိတ္ကို ဆြဲေဆာင္ဖန္တီးျခင္း မိမိ ေနာင္လုပ္ေသာ အလုပ္အကိုင္တို႔မွာ မိမိညဳႇ ့ိစကားေျပာထားသလို လုပ္ကိုင္လာတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။

ဤက်င့္နည္းမ်ိဳးမွာ လြယ္လြန္းအားႀကီးသျဖင့္ လြယ္သည္ဟု ထင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤက်င့္စဥ္မ်ိဳး ၏ထိေရာက္မႈမွာ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ က်င့္သည့့္ အေပၚမွာ တည္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ေန႔က်င့္ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔ မက်င၊့္ (၇) ရက္ေလာက္ က်င့္ၿပီး တစ္လေလာက္ပစ္ထားလွ်င္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မည္ မဟုတ္ပါ။ က်င့္စဥ္တြင္ ဇဲြေကာင္းမႈ အင္မတန္လိုပါတယ္။ မိမိဟာ ညတုိင္းအိပ္တဲ့ အက်င့္ရွိေနသလို မိမိကိုယ္ကို မိမိညႇိဳ႔စကား ေျပာေသာ အက်င့္လဲ ရွိေနရပါမယ္။

ညအိပ္ခါနီး အခ်ိန္ Affirmation ေလ့က်င့္သလို နံနက္ႏိုးခါစ အခ်ိန္မွာလည္း Affirmation ကို ေလ့က်င့္ႏိုင္ ပါတယ္။ ႏိုးစအခ်ိန္ မိမိစိတ္ထဲသို႔ မည္သည့္အာရံုမ်ားမွ မ၀င္မီ မိမိျဖစ္လုိ ေတြ႔လိုႀကံဳလိုေသာ ဆႏၵကို ေျပာေပးျခင္းျဖင့္ တေန႔လံုး အလုပ္လုပ္ရာ၌ ထုိဆႏၵက ၿခံဳသြားသျဖင့္ လုပ္ရာကိုင္ရာ ကိစၥ အ၀၀တုိ႔တြင္ မိမိလိုခ်င္သလို အေျခအေနမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ပါမည္။

အေနာက္ႏုိင္ငံ လက္ေတြ႔စိတ္ပညာဆရာႀကီးမ်ား၏ အယူအဆအတုိင္းမွာ (၂) ခ်ိန္က လြဲၿပီး အတြင္းစိတ္ကို ဆက္ႏိုင္ေသာ အခ်ိန္မ်ားမွာ လြယ္ကူသည္ဟု မဆိုႏုိင္ၾကပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနမ်ိဳးကို ဖန္တီး၍ လည္းယူႏုိင္ပါေသးသည္။ ဥပမာ လူတစ္ေယာက္ဟာ ရံုးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေနသည့္ၾကားမွ ေခတၱၿငိမ္ၿငိမ္ ေနၿပီး ႏႈတ္မွ တုိးတုိးျဖစ္ေစ၊ မိမိစိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေစ မိမိျဖစ္လုိေရာက္လုိေသာ အေျခအေန စကားတုိ႔ကို ေျပာေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီခါမ်ိဳးမွာ မိမိအခန္း သတ္သတ္ရွိပါက ပို၍ ေကာင္းပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ညေနရံုးမွ ျပန္ေသာခ်ိန္တြင္ မာေသာၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ပက္လက္လဲေလ်ာင္း၍ ေသာ္လည္းေကာင္း (သို႔မဟုတ္) ကုလားထုိင္ေပၚတြင္ထိုင္၍ လည္းေကာင္း သက္သာစြာ ေနၿပီး မိမိကိုယ္ကို မိမိ “ငါေနေကာင္းေနတယ္၊ ငါ့စိတ္ၾကည္လင္ေနတယ္၊ ငါေအာင္ျမင္မယ္” အစရွိတဲ့ မိမိကိုယ္ကို မိမိအားေပးတဲ့ စကားမ်ိဳးကိုလည္း ေျပာေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီနည္းကေတာ့ ဖန္တီးၿပီးေတာ့ စြမ္းေဆာင္ရတဲ့နည္း ျဖစ္တယ္။ ညအိပ္ရာ ၀င္ခါနီးႏွင့္ နံနက္ထစအခ်ိန္ကေတာ့ သဘာ၀အတုိင္း ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မ်ား ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဤနည္းမိ်ဳးကို တနည္းနည္းနဲ႔ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နည္းအားလံုးေသာ္လည္းေကာင္း စြမ္းေဆာင္ႏုိင္မည္ဆုိပါက လူတေယာက္ရဲ ႔ စိတ္ကူးမ်ားဟာ ေအာင္ျမင္ျခင္းဘက္သို႔ ယိုင္ၿပီး မိမိတဦးတည္း ထဲသာမက မိမိ၏ ပါတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ တုိင္းျပည္တျပည္လံုး တုိးတက္မႈကို စြမ္းေဆာင္ေပးႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။

ထုိ႔အတူ မိမိရလို ျဖစ္လုိေသာ အေျခအေနကို မ်က္စိထဲတြင္ ေပၚလာေအာင္ အာရံုထူေသာ Visualization နည္းမွာလည္း Affirmation က်င့္ေသာ အခ်ိန္မ်ိဳးကဲ့သို႔ က်င့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဤ က်င့္စဥ္မွာေတာ့ မိမိစိတ္ထဲက ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏႈတ္က ျဖည္းျဖည္း ေသာ္လည္းေကာင္း မည္သို႔မွ မေျပာဘဲ မိမိျဖစ္လိုေသာ အေျခအေန ကို ပံုေပၚေအာင္ အာရံုျပဳေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ဆုိရင္ လူတေယာက္ဟာ စစ္တပ္ႀကီးကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စစ္ဗုိလ္ႀကီး ျဖစ္လုိတယ္ဆုိပါေတာ့ ဤပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးဟာ ညအိပ္ခါနီး အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ျဖစ္ နံနက္ႏိုးခါစ အိပ္ရာမွ မထမီ ျဖစ္ျဖစ္ သို႔တည္းမဟုတ္ အားလပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ျဖစ္ မ်က္စိမွိတ္လ်က္ မိမိေရွ ႔တြင္ စစ္သား ေျမာက္မ်ားစြာ စစ္ခ်ီလာပံု၊ မိမိက အမိန္႔ေပးေနပံု၊ မိမိက အုပ္ခ်ဳပ္ေနပံုတုိ႔ကို တကယ္ျဖစ္ေနသလို အာရံုတြင္ ေပၚလာေအာင္ စိတ္ကူးေပးရတယ္။ ဒီေနရာမွာ အခ်ိဳ ႔က အရူးေတြး ေတြးတယ္လို ့ယူဆႏုိင္တယ္။

အရူးမ်ား ေတြးတာက Un-guided-imagination လုိ႔ေခၚတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိဘဲ ေတြးခ်င္ရာ ေလွ်ာက္ေတြးတာ၊ ယခု ေတြးပံုက မိမိျဖစ္လုိ ေရာက္လုိရာကိုမူတည္ၿပီး ေတြးတဲ့အတြက္ Guided or Creative imagination ျဖစ္တယ္။ ဒီက်င့္နည္းကို အမွတ္တမဲ့ ေျပာမယ္ဆုိရင္ လြယ္လိမ့္မယ္ ေအာက္ေမ့ရတယ္။ သို႔ေသာ္ ထင္သေလာက္ မလြယ္ဘူး။ မ်က္စိမွိတ္ထားၿပီး အာရံုေပၚလာေအာင္ ေတြးရျခင္းမွာ မလြယ္ဘူး။ မလြယ္တဲ့အတြက္ ဒီက်င့္စဥ္မ်ိဳးကို မက်င့္မီ Visualization အႏုစားကေလးမ်ား ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျဖစ္အပ်က္ တခ်ိဳ ႔ကို ျပန္ၿပီး ေတြးေခၚတဲ့ Recall နည္းမ်ားနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း က်င့္ေပးရတယ္။

ဥပမာဆုိရင္ ေအးေဆးၿငိမ္သက္တဲ့ ေနရာတခုမွာ စိတ္ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ ထုိင္ၿပီး မိမိေရွ ႔တြင္ အင္မတန္ လြယ္ကူစြာ ၾကည့္ႏုိင္တဲ့ မီးခ်စ္ဘူး ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရးသားထားတဲ့ ဂဏာန္းတစ္လံုးကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မ်က္စိ ဖြင့္လ်က္ေနၿပီးလွ်င္ တဖန္ မ်က္စိမွိတ္ခါ ထို မွတ္သားေသာ အရာကို အာရံုႏွင့္ ျမင္မျမင္ စံုစမ္း ၾကည့္ရႈႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေလ့က်င့္ပါမ်ားတဲ့အခါမွာ အာရံုယူတတ္ၿပီး ခုနက တင္ျပခဲ့တဲ့ Visualization နည္းကို တိုးတက္က်င့္လာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တနည္းက မိမိ အိပ္ေတာ့မယ္ဟု လဲေလ်ာင္းေနစဥ္ နံနက္က စ၍ အိပ္ခါနီးအထိ မိမိဘာေတြမ်ား လုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတာကို တေျဖးေျဖး ျပန္လည္ၿပီး အာရံုျပဳ ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလို အာရံုျပဳၾကည့္တဲ့အခါမွာ က်င့္ပါမ်ားေတာ့ နံနက္ထေသာ အခ်ိန္မွစၿပီး ညေနအိပ္ရာ၀င္ခါနီးအထိ မိမိလုပ္ခဲ့သမွ် အျပဳအမူေတြကို အေသးစိတ္ပင္ ျမင္ႏုိင္တဲ့အျပင္ ရုပ္ရွင္မ်ား ၾကည့္သလို မိမိတစ္ကုိယ္တည္း ႏွစ္ကိုယ္ခြဲၿပီး တစ္ဦးက အိပ္ေန တစ္ဦးက မိမိေရွ ႔တြင္ သြားလာျပေနသကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။

တုိင္းျပည္ကို ထူေထာင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ မိမိကိုယ္ကို မိမိ တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့သူေတြ Inventer ႀကီးေတြက မိမိတို႔ ကိုယ္ကို မိမိ မသိဘဲ Visualization နည္းကို အခ်ိန္္မ်ားစြာ အသံုးျပဳေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၿမိဳ ႔ျပတစ္ခုျပဳျပင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးဟာ သူ႔မ်က္စိထဲမွာ ဒီၿမိဳ ႔ျပကို ျပဳျပင္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို တိတိက်က် ျမင္ထားရပါတယ္။ တုိင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ စည္းမ်ဥ္း ဆြဲတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လဲ အဲဒီစည္းမ်ဥ္း မဆြဲမိ စည္းမ်ဥ္း ဆြဲၿပီး က်ေရာက္မည့္ အေျခအေနကို အကုန္လံုး ထင္ထင္ရွားရွား မိမိအာရံုမွာ ေပၚမွ အုပ္ခ်ဳပ္နည္းေတြ ရွင္းလင္းေပၚေနမွသာ ေရးဆြဲႏုိင္ပါတယ္။

အေနာက္ႏုိင္ငံ လက္ေတြ႔ စိတ္ပညာ ဆရာႀကီးမ်ား၏ အယူအဆကေတာ့ မိမိမွ ဆႏၵရိွလွ်င္ ၄င္း ဆႏၵကို အတြင္းစိတ္ကို ဆက္ပါေစတဲ့၊ ဆက္တဲ့အခါမွာ ဆက္တဲ့ စိတ္အရွိန္ေပၚမွတည္ၿပီး အက်ိဳး သက္ေရာက္ ပါတယ္။ က်င့္တဲ့ ဇြဲရွိတဲ့ အေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္ပါတယ္။ ဆက္သြယ္ရမဲ့ အခ်ိန္ဟာလည္း ညအိပ္ရာ ၀င္တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ မနက္ႏိုးစ အခ်ိန္မ်ား ျဖစ္ၿပီး တိတ္ဆိတ္တဲ့ အခ်ိန္မ်ားဟာ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္မ်ားဟု ယူဆၿပီး ဆက္သြယ္ေပးတဲ့ နည္း (၂)မ်ိဳးမွာလည္း (၁) စိတ္ႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏႈတ္ႏွင့္ တုိးတုိး ေသာ္လည္းေကာင္း ေျပာေပးေသာ နည္းႏွင့္ မိမိ ျဖစ္လုိေရာက္လုိေသာ အေျခအေနပံုေပၚလာေအာင္ အာရံုျပဳ ေပးေသာ နည္းျဖစ္ပါတယ္။

ေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးေနာက္ ေကာင္းက်ိဳး လုိက္သလို မေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးေနာက္ကိုလဲ မေကာင္းက်ိဳး လိုက္တယ္။ ဒီက်င့္စဥ္မ်ားဟာ မိမိေကာင္းက်ိဳး သူတပါး ေကာင္းက်ိဳး ၊ဗမာျပည္ တစ္ျပည္လံုး ေကာင္းက်ိဳးကို ေရွ ႔ရႈၿပီး ေလ့က်င့္မွ အထူးပင္ သင့္ေတာ္ပါလိမ့္မယ္လို႔တင္ျပရင္း နိဂံုးခ်ဴပ္ လိုက္ပါတယ္။